Pisanki symbolizują rodzące się do życia przyrodę,
w chrześcijaństwie dodatkowo nadzieję wynikającą
z wiary w zmartwychwstanie Chrystusa.
Kraszanki i pisanki, czyli jednobarwne jajka
i kolorowe jajka z fantazyjnymi wzorami.
Wielkanocne pisanki mają różną postać.
Są to pisanki farbowane barwnikami,
kraszanki, oklejanki, nalepianki czy drapanki.
- Drapanki powstają przez zdrapanie najeźdźców
podstaw barwionej powłoki jajka,
technika spotykana w Polsce i Austrii.
- Kraszanki (zwane też malowankami lub byczkami)
powstają przez gotowanie jaj w wywarze barwnym,
dawniej uzyskiwanym wyłącznie ze składników.
brązowy (rudy): - łupiny cebuli
czarny: - kora dębu, olchy lub łupiny orzecha włoskiego
żółtozłocisty: - kora Baby jabłoni lub kwiat nagietka
niebieski: - płatki kwiatu bławatka
fioletowy: - płatki kwiatu ciemnej malwy
zielony: - pędy młodego żyta lub listki barwinka
różowy: - sok z buraka
- Pisanki mają różnobarwne desenie.
Powstają przez rysowanie (dawniej:
pisanie) na skorupce gorącym roztopionym woskiem,
a następnie zanurzenie jajka w barwniku.
Jako narzędzi do pisania używano szpilek,
igieł, kozików, szydeł, słomek i drewienek.
- Oklejanki (naklejanki) ozdabiane sitowiem,
płatkami bzu,skrawkami kolorowego,
błyszczącego papieru, tkaniny,
również nicią lub włóczką wełnianą itp.
- Nalepianki popularne zwłaszcza w dawnym
województwie krakowskim i w okolicach Łowicza.
Powstaje przez ozdabianie skorupki jajka
różnobarwnymi wycinankami z papieru.
- Ażurki - pisanki ażurowe są wykonywane
z wydmuszek jaj kurzych,
kaczych, gęsich i strusich.
Technika polega na nawierceniu w skorupce
otwór przy pomocy wiertarki i malutkiego wiertła,
miniszlifierki, piaskarki, turbiny dentystycznej.
Nie ma Wielkanocy
bez barwnych pisanek.
Pisanki, pisanki, jajka kolorowe,
Na nich malowane bajki pisankowe.
Na jednej kogucik, a na drugiej słońce,
śmieją się na trzeciej laleczki tańczące.
Na czwartym kwiatuszki,
a na piątym gwiazdki,
Na każdej pisance piękne opowiastki.
Krystyna Parnowska-Różecka
„Obudziły się pisanki”
Obudziły się pisanki
wielkanocnym rankiem
i wołają:
- Patrzcie! Tu na stułę
same niespodzianki!
Bazie srebrno - białe
i baranek mały.
Dziesięć baranek
ma talerzyk,
skubie z niego
jest świeży
Dziecko pękło
w cukrowych fartuchach
Śmieją się wesoło
od ucha do ucha!
i baranek mały.
Dziesięć baranek
ma talerzyk,
skubie z niego
jest świeży
Dziecko pękło
w cukrowych fartuchach
Śmieją się wesoło
od ucha do ucha!
D. Gellner
Pisanki
Patrzcie ile na uk pisanek!
Każda ma oczy malowane, naklejane.
Każda ma uśmiech kolorowy
leży na ukradłem grzecznie,
Żeby się nie potłuc
przypadkiem w dzień świąteczny.
Ale pamiętajcie!
Pisanki nie są do jedzenia.
Z pisanek się wyklują
ŚWIĄTECZNE ŻYCZENIA
D.Gellner
